Rosa María Sardà

Rosa María Sardà Tàmaro (Barcelona, 30 de julio de 1941 – ib., 11 de junio de 2020)3​ fue una actrizhumoristapresentadora y directora teatral española. Comenzó como actriz cómica, registro que en los últimos años combinó con el de intérprete dramática en español y en catalán.

Biografía

Nacida en Barcelona, Sardà perteneció a una familia de personas del espectáculo: estuvo casada con el también actor Josep Maria Mainat, miembro del trío cómico La Trinca, y es hermana mayor del periodista Javier Sardà.4​ Tiene tres hermanos más, uno de ellos, falleció por la enfermedad del sida en el año 1980.5​ Tiene un hijo actor, Pol Mainat,6​ con el que coincidió en Abuela de verano.

De formación autodidacta, empezó a hacer teatro de aficionados en el barrio de Horta. En 1962 pasó al teatro profesional, al incorporarse a la compañía de Dora Santacreu y Carlos Lucena, con la obra Cena de matrimonios, de Alfonso Paso y, de esta misma compañía, pasó a la de Alejandro Ulloa y, posteriormente, también a la de Pau Garsaball, con la obra En Baldiri de la Costa.

Con posterioridad, dio el salto en el campo televisivo (en 1975, protagoniza Una vella, coneguda olor, basada en la obra de Josep Maria Benet, y 1979 presenta el programa Festa amb Rosa Maria Sardà) y el cinematográfico (con El vicario de Olot, de Ventura Pons).

Destacó en el cine en los últimos años de la década de 1980, época en la que participó en películas como Moros y cristianos (1987), de Luis García Berlanga,4​ y en programas para televisión en España como Olé tus vídeos y Ahí te quiero ver, donde además de presentar, elaboró y supervisó los guiones y dirigió e interpretó los diferentes sketches,7​ hizo su primer papel dramático en Madre coraje y sus hijos de Brecht en el Centro Dramático Nacional (Madrid, 1986)8​ e hizo su debut como directora de teatro con Ai carai! (1989), comedia del dramaturgo Josep Maria Benet.9

En la década de 1990 trabajó con Fernando Colomo en El efecto mariposa, con Ventura Pons en Caricias y Amigo/Amado, con Francesc Betriu en La duquesa roja y con Fernando Trueba en La niña de tus ojos, siendo candidata al Premio Goya a la mejor interpretación femenina de reparto, premio que ganaría dos veces por ¿Por qué lo llaman amor cuando quieren decir sexo?, de Manuel Gómez Pereira, y Sin vergüenza, de Joaquín Oristrell.1

Además, fue maestra de ceremonias de los Premios Goya en tres ocasiones, en 19931998 y 2001 y reapareció como presentadora al final de la Gala de 2009 y 2010.

En sus últimos años de carrera estuvo más ligada al teatro, donde destacan varios papeles como el de la doctora Vivan Bearing en Wit (2004), de Margaret Edson y en La casa de Bernarda Alba (2009), de Federico García Lorca, interpretando el papel de Poncia junto a Nuria Espert.

Con todo, siguió participando en filmes tan reconocidos como Todo sobre mi madre (1999) de Pedro AlmodóvarTe doy mis ojos (2003) de Icíar Bollaín y Ocho apellidos catalanes (2015) de Emilio Martínez-Lázaro.

En 2017 renunció a la Cruz de Sant Jordi,10​ que le había concedido la Generalidad de Cataluña en 1994.11

Falleció en Barcelona el 11 de junio de 2020 a los 78 años a causa de un cáncer linfático que padecía desde 2014.12

Filmografía[editar]

Teatro[editar]

Lista de las obras, según IMDb13

  • (1965) «Cena de matrimonios», de Alfonso Paso.
  • (1965) «En Baldiri de la costa», de Joaquim Muntanyola. Dir. Francisco Díaz.
  • (1967) «El rellotge», de Joan Brossa. Dir. Carlos Lucena.
  • (1968 – 1969) «El meu marit té una turca», de Rafael Richart. Dir. Rafael Richart.
  • (1968) «Vent de garbí i una mica de por», de Maria Aurèlia Capmany. Dir. Josep Anton Codina.
  • (1969) «El món per un forat», de Joan Mas. Dir. Antoni Chic.
  • (1969) «No juegues con el amor… en primavera», de Rafael Richart. Dir. Rafael Richart.
  • (1969 – 1970) «Aquell atractiu que es diu ‘El Knack’ o qui no té grapa no engrapa», de Ann Jeliscoe. Dir. Ventura Pons.
  • (1970) «Tot enlaire», de Jaume Picas. Dir. Jaume Picas.
  • (1970) «Casada con dos vivos», de Riveiruele y Santana.
  • (1971) «Noies perdudes en el paradís», de Antoni Ribas. Dir. Antoni Ribas.
  • (1971) «Trincar i riure», de Jaume Picas. Dir. Salvador Mel·lo.
  • (1971) «El clarinete», de Ronald Kindler. Dir. Ramiro Basconte.
  • (1972) «Xauxa… un musical jove!», De Jaume Picas and La Trinca. Dir. Mario Gas.
  • (1972) Tributo a: «Un pobre diable», de Xavier Regàs. Dir. Joan Borràs.
  • (1972) «L’auca del senyor Llovet», de Jordi Teixidor. Dir. Ventura Pons.
  • (1973) «Berenàveu a les fosques», de Josep M. Benet i Jornet. Dir. Josep M. de Sagarra.
  • (1973 – 1974) «Mort de Gana Show», de La Trinca, Florenci Foix, M. Aurèlia Campmany, Jaume Vidal Alcover y Jordi Teixidor. Dir. Joan German Schroeder.
  • (1973) «La pereza», de Ricardo Talesnik. Dir. Sergi Schaaff.
  • (1974) «Tartan dels micos contra l’estreta de l’Ensanche», de Terenci Moix y La Trinca. Dir. Terenci Moix.
  • (1974) «Los hijos del Sol», de Maxim Gorky. Dir. Esteve Polls.
  • (1975) «El criat de dos amos», by Carlo Goldoni. Dir. Esteve Polls.
  • (1976) «Roses roges per a mi», de Sean O’Casey. Dir. Just Segarra, Francesc Nel·lo y Josep Montanyès.
  • (1976) «Terra baixa», de Àngel Guimerà. Dir. Ricard Salvat.
  • (1976) Tributo a: «Homenatge a García Lorca».
  • (1977) «Lucrècia Borja», de Josep Anton Codina. Dir. Josep Anton Codina.
  • (1978) «Sopa de pollastre amb ordi», de Arnold Wesker. Dir. Josep Montanyès.
  • (1978) «Esperando a Godot», de Samuel Beckett. Dir. Vicente Sáinz de la Peña.
  • (1979) «Rosa i Maria», de Bertolt Brecht, Miquel Martí i Pol, Terenci Moix, D. Villán y Ireneusz Iredynsky. Dir. Lluís Pasqual.
  • (1979) Actuación especial: «1ª Festa Urbana de Barcelona». Dir. Pierre Roca y Fede Sardà.
  • (1979) «Quan la ràdio parlava de Franco o Vides de plexiglàs», de Josep Maria Benet i Jornet y Terenci Moix. Dir. Joan Ollé.
  • (1979) «Descripció d’un paisatge», de Josep M. Benet i Jornet. Dir. Joan Ollé.
  • (1980) ‘El balcó’, de Jean Genet. Dir. Lluís Pasqual.
  • (1980) Benefit Gala: «Festival a favor de La Sal».
  • (1980 – 1981) «Una estona amb la Sardà», de Terenci Moix y Rosa M. Sardà. Dir. Lluís Pasqual.
  • (1982) «Duet per a un sol violí», de Tom Kempinski. Dir. Lluís Pasqual.
  • (1982 – 1983) «Yo me bajo en la próxima ¿y usted?», De Adolfo Marsillach. Dir. Adolfo Marsillach.
  • (1982) Tributo a: Lluís Nonell.
  • (1982) Actuación especial: «La poesia i la cançó per la pau».
  • (1985) «Madre Coraje y sus hijos», de Bertolt Brecht. Dir. Lluís Pasqual.
  • (1989) Dirección de «Ai, carai!», de Josep M. Benet i Jornet.
  • (1989) Tributo a: «Paraula de poeta: Feliu Formosa». Dir. Josep Montanyès.
  • (1992) «L’hostal de la Glòria», de Josep Maria de Sagarra. Dir. Josep Montanyès.
  • (1992) Gala benéfica: «Yo también puedo tener sida».
  • (1994) Dirección de «Fugaç», de Josep M. Bernet i Jornet.
  • (1994) Dirección de «Shirley Valentine», de Willy Russell.
  • (1996) Dirección de «El visitant», de Eric-Emmanuel Schmitt.
  • (1998) Actuación especial: «Brecht X Brecht: 1898-1998». Dir. Mario Gas.
  • (1999) Codirección de «Cantonada Brossa».
  • (2000) «Olors», de Josep Maria Benet i Jornet. Dir. Mario Gas.
  • (2004 – 2006) «Wit», by Margaret Edson. Dir. Lluís Pasqual.
  • (2007) «Tres Dramolette», de Thomas Bernhard. Dir. Carme Cané.
  • (2008) Tributo a: «Homenaje a Fernando Fernán Gómez». Dir. Mario Gas.
  • (2008) Dirección «Petó públic», de Àngel Burgas.
  • (2009) «La casa de Bernarda Alba», de Federico García Lorca. Dir. Lluís Pasqual.
  • (2011 – 2012) «Sagarra dit per Rosa M. Sardà», de Josep Maria de Sagarra. Dir. Carme Cané.
  • (2012 – 2013) Actuación especial: «Cartes impertinents», de Maria Aurèlia Capmany. Dir. Pau Carrió.
  • (2012 – 2013) «Dubte», de John Patrick Shanley. Dir. Sílvia Munt.
  • (2012) Co-Autora de «Mgogoro», de Matías Feldman, Carol López y Jaume Policarpo. Dir. Mentidera Teatre.
  • (2012) Tributo a: «Pavlovsky. 50 anys a l’escenari».
  • (2013) Codirección de «L’accident», de Carme Cané.
  • (2013) «TV i misèria de la II Transició», de Albert Boronat y Carme Portaceli. Dir. Carme Portaceli (voz).
  • (2013) Tributo a: «10 anys recordant Miquel Martí i Pol». Dir. Josep Maria Mestres.
  • (2014 – 2015) «El caballero de Olmedo», de Lope de Vega. Dir. Lluís Pasqual.
  • (2014) Actuación Especial: «Love for Shakespeare», de William Shakespeare. Dir. Lluís Pasqual. Teatre Lliure, BCN.
  • (2015) «CrecEnUnSolDéu», by Stefano Massini. Dir. Lluís Pasqual.
  • (2016) Actuación especial: «De Damasc a Idomeni».
  • (2017) Lectura: «El ferrer de tall», de Frederic Soler. Dir. Lluís Pasqual.
  • (2018) Lectura: «Bérénice», de Jean Racine. Dir. Lluís Pasqual.
  • (2019) Dirección de «CredoinunsolODIO», de Stefano Massini.

Televisión[editar]

Discografía[editar]

  • Xauxa, (Edigsa, 1972)
  • Bestiari, (Edigsa, 1972)
  • Festa amb Rosa Mª Sardà, (Ariola, 1979)
  • Dones, flors i violes, (Puput!, 1980)

Premios y candidaturas[editar]

Premios Goya
Año Categoría Película Resultado Ref.
1993 Mejor interpretación femenina de reparto ¿Por qué lo llaman amor cuando quieren decir sexo? Ganadora 1
1998 Mejor interpretación femenina de reparto La niña de tus ojos Candidata
2001 Mejor interpretación femenina de reparto Sin vergüenza Ganadora
Premios Fotogramas de Plata
Año Categoría Película/TV/Montaje Resultado Ref.
1982 Mejor labor teatral Duet per a violí
Yo me bajo en la próxima, ¿y usted?
Candidata 14
1984 Mejor intérprete de televisión Ahí te quiero ver Candidata
1993 Mejor actriz de cine La fiebre del oro Finalista
2003 Mejor actriz de teatro Wit Ganadora
2005 Mejor actriz de televisión Abuela de verano Candidata
Premios de la Unión de Actores
Año Categoría Película/TV/Montaje Resultado Ref.
1998 Mejor interpretación secundaria de cine La niña de tus ojos Candidata 14
1999 Mejor interpretación de reparto de cine Todo sobre mi madre Candidata
2001 Mejor interpretación de reparto de cine Sin vergüenza Ganadora 15
2005 Mejor actriz protagonista de televisión Abuela de verano Candidata 16
2009 Mejor actriz protagonista de teatro La casa de Bernarda Alba Ganadora 17
Medallas del Círculo de Escritores Cinematográficos
Año Categoría Película Resultado Ref.
2001 Mejor actriz secundaria Sin vergüenza Candidata 14
Premios de la Academia de la Televisión de España
Año Categoría TV Resultado Ref.
2001 Mejor interpretación femenina Las amargas lágrimas de Petra von Kant Candidata 14
2002 Mejor interpretación femenina Una pareja abierta Candidata
Premios TP de Oro
Año Categoría TV Resultado Ref.
1984 Mejor presentadora Ahí te quiero ver Ganadora 14
Premios Butaca
Año Categoría Película/Montaje Resultado Ref.
1997 Mejor actriz catalana de cine Actrices (ex aequo) Ganadora 14
1998 Mejor actriz catalana de cine Caricias Candidata
2002 Mejor actriz catalana de cine A mi madre le gustan las mujeres Candidata
2004 Mejor actriz catalana de teatro Wit Ganadora
2009 Mejor actriz catalana de teatro La casa de Bernarda Alba Candidata
2013 Premio Butaca Honorífico Ganadora 18
Premios Max
Año Categoría Montaje Resultado Ref.
2005 Mejor actriz protagonista Wit Ganadora 19
2009 Mejor actriz protagonista La casa de Bernarda Alba Candidata 20
2015 Max de Honor Ganadora 21
Premios del Cine Europeo
Año Categoría Película Resultado Ref.
2001 Premio Jameson del público a la mejor actriz europea Anita no pierde el tren Candidata 14
Festival de Cine de España de Toulouse
Año Categoría Película Resultado Ref.
2010 Violette d’Or a la mejor actriz La vida empieza hoy (ex aequo) Ganadora 22
Otros premios y candidaturas
Premios por su trayectoria